Adana Nergizlik Köyü Tahtacılarında Ölüm Ritüelleri

Özet

Bu çalışmada Adana’nın Karaisalı ilçesine bağlı Nergizlik köyünde yaşayan Hacı Emirli Ocağına bağlı Tahtacıların ölüm ile ilgili ritüelleri hayatın geçiş dönemleri bağlamında değerlendirilmiştir. Çalışmanın konusu Tahtacıların ölüm çevresinde oluşturdukları ritüeller ve bu ritüelleri nasıl anlamlandırdıklarıdır. Bu anlamda Nergizlik köyü Tahtacılarının ölüm öncesi, ölüm sırası ve ölüm sonrası ritüellerinin sembolik, kültürel ve toplumsal anlamları değerlendirilip yorumlanmıştır. Çalışmanın amacı Nergizlik köyündeki Tahtacıların ölümle ilgili ritüelleri nasıl anlamlandırdıkları, bu anlamlandırmaların ne şekilde oluştuğudur. Bunun yanında Nergizlik köyünde Aleviliğin yola girmedeki temel unsurları olan ikrar verme ve musahip olma ritüellerinin günümüzde uygulanmıyor olması Nergizlik köyü Tahtacılarının ölüm ritüelleri üzerinden Alevi kimliklerini anlamlandırmalarında etken olmaktadır. Ölümün bir geçiş dönemi olmasının yanında, ölümle ilgili ritüellerin içinde birçok sembolün bulunması araştırmada bu sembollerin anlamları üzerinde durulmasında etken olmuştur. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Ölümle ilgili ritüeller ve bu ritüellerin ifade ettiği anlamlar konusunda zengin veriler elde edilebilecek katılımcılara ulaşabilmek ve örneklemi belirlemek amacıyla amaçlı örneklem tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemi Nergizlik köyünde yaşayan 16 katılımcı ve Tahtacıların ölümle ilgili ritüellerinde bulunan dikme dedeyle birlikte toplam 17 katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcıların hepsi yaşamlarının belli dönemlerinde Tahtacıların geleneksel mesleği olan tahtacılık işiyle uğraşmış ya da uğraşmaktadır. Çalışmada verileri toplamak için yarı katılımlı gözlem ve yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme teknikleri kullanılmıştır. Katılımcılardan elde edilen verilere göre Nergizlik köyü Tahtacılarının ölümle ilgili inanışlarının içinde birçok ritüelin olduğu ve bu ritüellerle ilgili anlamlandırmaların belirli bir süreç içinde toplumsal etkileşim dahilinde oluştuğu sonucuna varılmıştır. Nergizlik Tahtacılarının; ölümle ilgili ritüellerinde birçok geleneğin korunduğu, bununla birlikte bazı ritüellerin geçmişten günümüze değişimler geçirdiği, musahipli talibin ölümü üzerine yapılan kurban ritüelinin günümüzde yapılmaması gibi bazı ritüellerin yok olduğu ve bazı ritüellerin de yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu sonucuna varılmıştır.