Türkiye’de Alevi Kimliği Tartışmaları Üzerine Bir Değerlendirme

Özet

1980’li yıllar Alevilerin kimliklerini ortaya koyma ve varlıklarını kabul ettirme çabaları bakımından bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Alevi aydınlanması olarak da adlandırılabilecek olan bu dönem, hem kamuoyunun, hem medyanın, hem de akademik çevrelerin konuya duydukları ilginin artmasına neden olmuştur. Bu yıllardan itibaren Alevilikle ilgili yayınlarda önemli artışlar olmuş ve günümüzde Alevilik üzerine önemli bir külliyat oluşmuştur. Fakat bu dönemden içinde bulunduğumuz zaman dilimine kadar Alevi kimliği ile ilgili tartışmaların konusu büyük ölçüde “Alevilik nedir?”, “Alevilik bir inanç mıdır?”, “Aleviliğin, İslam dairesi içerisindeki yeri nedir?”, “Alevi kimdir?” gibi sorulardan ve Aleviliği tanımlama çabalarından öteye gidememiştir. Bu tartışmaların yanı sıra, Alevilerin hak taleplerinin Alevilik üzerine yapılacak bir tanımlamaya göre meşruiyet zemini kazanması beklenmiştir. Bu çalışmada sorgulanmak istenen temel mesele; bugüne kadar ne olup, ne olmadığı veya nasıl olması gerektiği üzerine çokça söylemler üretilen Alevilik tartışmalarının bu minvalde mi yürütülmesi gerektiği yönünde olacaktır. Bu anlamda bu metin, Alevi kimliği üzerine yapılan çeşitli tartışmalara odaklanarak, bir tartışma yürütmeyi hedeflemektedir.