Mi’raca Dair İki Farklı Yaklaşım

Özet

İslam inancında önemli bir yere sahip olan mi’rac çeşitli yorumlamalarla birlikte zengin bir literatüre yol açmıştır. Bunlardan 16. yüzyılda üretilen Mi’râciyye ve “Buyruk” ile 19. yüzyılda kaleme alınan Risâla-yi Chihil Dunyâ mi’rac yolculuğuna getirdikleri farklı yaklaşımlarla ön plana çıkmaktadır. Söz konusu bu eserlerde mi’rac; Hz. Muhammed’in göksel ya da manevi yolculuğu olmasına rağmen Hz. Ali, Selmân-ı Fârisî, kırklar, kırk kutsal adam, aslan gibi figürlere de yer verilmiştir. Bunlar Hz. Ali çeşitli özellikleri ile ön plana çıkarılmıştır. Alevî, Bektaşî ve Pamir İsmâiliği inancının yansıması olan bu kaynaklarda vahdet-i vücûddan hulûl inancına kadar pek çok tasavvufî yaklaşımları görmek mümkündür. Yapılan bu çalışmada bahsi geçen kaynaklardaki mi’rac anlatıları daha çok sembolik çözümlemeyle okunmuş, bunların sanatla veya ritüellerle olan ilişkisine bakılmıştır.