Değişim Sürecinde Alevi - Bektaşi Kültürü

Özet

Evrensellik özelliğine sahip olan dinler yayılma süreçlerinde, doğdukları kültürden farklı coğrafyalarda da kabul görmüş dinlerdir. Dolayısıyle ister istemez farklı kültürler ile akültürasyon (farklı kültürler arası kültürel alış veriş - kültürleşme) sürecine girmişlerdir. İslam dini de evrensel özelliğe sahiptir ve doğduğu toprakların dışında geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. Bunun sonucu olarak doğduğu kültürdeki yorumunun yanı sıra kabul gördüğü kültürlerle etkileşmesi sonucunda, ana prensiplerini olabildiğince koruyarak, halk kitleleri arasındaki uygulamalarıyla ve farklılaşan yorumlarıyla bir tür 'Halk Dini' görünümüyle de yaşam bulmuştur. Günümüzde İslam dini şemsiyesi altında yer alan Aleviler, içinde nefes alma olanağı buldukları tasavvufia ve eski gelenekleriyle bezenmiş ve zenginleştirilmiş bir din yorumuyla karşımıza çıkmaktadırlar. Nefes almalarına müsaade edildiği ölçüde de Kitabi İslam anlayışının ana kurallarıyla çelişmeden varlıklarını şöyle ya da böyle devam ettiregelmişlerdir. Her ne kadar, zaman zaman kimliklerini saklamış, yasal olarak yok sayılmış olsalar da, kağıt üstünde yok olmaları gerçekte varlıklarını sürdürmemeleri demek olmamış ve bir şekilde ve belki de denetimsiz olarak, ağır aksak da olsa nefes almaya devam edip günümüze dek gelmişlerdir. Bu da işlevlerinin henüz canlı olduğunu göstermektedir. Bu kurumlar ne yasal çerçeveye büründürülmüş, ne de modernleşmelerine ön ayak olunmuştur.

İçinde yaşadığımız bilişim devriminin değişim rüzgarları bunca sert eserken, yaşadığımız toplum içinde gelenekleriyle bezenmiş inançlarını "Yüksek İslam" (Kitabi İslam) yorumundan biraz farklılaşsa da özgürce ve güven içinde yaşamak isteyen Alevi-Bektaşiler bu olanağı elde edebildikleri oranda İslam şemsiyesi altında sağlıklı, barışçıl ve huzurlu olacaklardır.