Sarı Saltuk ile İlgili Bazı Arşiv Vesikaları

Özet

Son dönemlerde yerli ve yabancı pek çok araştırmacı tarafından ortaya konulan ve Alevilik-Bektaşiliği farklı yönleriyle ele alan çalışmaların sayısında artış gözlenmektedir. Bu çalışmaların pek çoğunun ise; özelde bizzat Alevi-Bektaşilerden temin edilmiş belge ve vesikalardan, genelde ise resmi arşivlerden elde edilmiş belge ve vesikalardan beslenmiş olması ise ayrıca önemli bir konudur. Bu vesileyle Alevi-Bektaşiliğin alışkın olduğumuz sözel temelli aktarımının yanısıra resmi ideolojiye yansıyan veya anlaşılan yönü akademik bir düzlemde ortaya konulmaktadır.

Bu sonuç elbette çok daha önceleri doğru bilinen bir yanlış olarak Alevilik-Bektaşilik tarihine dair arşivlerde fazla bilgi ve belgenin olmadığı yönündeki düşüncelerin de kırılmasına vesile olmuştur. Elinizdeki çalışma bu yöndeki düşünce ve kanıların bir örnek üzerinden gidilerek daha da arka plana atılması ve benzer çalışmaların yapılmasını teşvik amacını gütmektedir.

Bu maksatla Sarı Saltuk örneğinin seçilmesi de bir tesadüften öte çok dini ve kültürel olarak çok yönlü bir kimlik etrafında düşünülmesinden ileri gelmektedir. Ve temele de acaba imparatorluğun resmi söyleminde Sarı Saltuk ile ilgili tarif ve tanımın şekli nasıldır? sorusu etrafında şekillenmiştir. Bu nedenle derinlemesine bir arşiv çalışmasından uzak ve fakat belli bir düşünce etrafında şekillenen kurguya ait vesikaların yer bulduğunu ifâde etmeliyiz.

Çalışma sonunda bizler; imparatorluğun özellikle Rumeli Coğrafyasında, bilhassa Dobruca’da, Sarı Saltuk ile ilgili tanım ve tarifleri başta olmak üzere zaviye, tekkeleri, buralara ait iş ve işlemler ile kültürel ve inançsal yaşama dair bazı ipuçları elde edebileceğiz.