Azerbaycan Şii Akademisi’nin Aleviliğe Yaklaşımı

Özet

Azerbaycan ve Türkiye arasındaki ilişkiler Kafkasya bölgesi için hayati öneme sahiptir. Özellikle son Karabağ Savaşı sırasında bu ilişkilerin ne kadar güçlü olduğu bir kez daha görülmüştür. Bu iki ülke bugüne kadar ilişkilerini “milliyetçilik” kavramı ekseninde inşa etmiş olsalar da bu iki ülkenin Sünni-Şii gibi farklı İslam mezheplerine bağlı olduğu da bilinmektedir. Bu inanç farklılığının bugüne kadar iki ülke arasındaki ilişkileri olumsuz etkilediği söylenemez. Özellikle son dönemde İsrail ve Filistin arasındaki çatışmada, iki ülkenin farklı tarafları desteklemesi alışılmadık bir durum olarak görülmektedir. Yakın tarihte ilk kez, Azerbaycan devletine ait olan SOCAR’ın Türkiye’de bir saldırıya uğraması dikkat çekicidir. Bu olay, İsrail ve Filistin arasındaki devam eden çatışma bağlamında meydana gelmiştir. Bu olayın önemi, Anadolu’da bir Azerbaycan kurumuna yönelik ilk saldırı olmasında yatmaktadır. Bu benzeri görülmemiş olayın, iki ülke arasındaki ikili ilişkileri özellikle bölgesel güvenlik dinamikleri açısından nasıl etkileyeceği merak konusudur.

Bu olağanüstü durumu tetikleyecek bir diğer önemli konu ise, Alevi-Sünni ilişkileri bağlamında Şiiliğin algılanışıdır. Türkiye’deki Şiiler hakkında birçok çalışma yapılmış olmasına rağmen, özellikle Türkiye’de yaşayan Aleviler hakkında literatürde yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bu nedenle, literatürdeki bu boşluk, bu konuyu bu alanda çalışmaya değer bir alternatif olarak öne çıkarmaktadır.

Bilindiği gibi, Türkiye’deki Alevilik bazı Sünniler tarafından Şiilik olarak algılanmaktadır. Ancak Şiilik ve Alevilik, Halife Ali ve On İki İmamlar sevgisi dışında neredeyse hiçbir ortak noktaya sahip gibi görünmemektedir. Ne Aleviliğin kurumları ve dini uygulamaları ne de kaynakları Şiiliğe benzemektedir. Azerbaycanlı Şiilerin Türkiye’deki Alevilik ve Aleviler hakkındaki bilgi düzeyi nedir? Bu çalışma, bu sorunun cevabını araştırmak üzere tasarlanmıştır.