Haci Bektaş Veli'nin Eserlerindeki Ferdi ve Toplumsal Değerler Üzerine

Özet

Toplumumuzda hem ferdi hem de toplumsal olarak birtakım sıkıntılar yaşanmakta, ahlaklı ve faziletli insanların azalmasına paralel olarak insani değerlerin de zayıf!,adığı görülmektedir. Mükemmel fertlerin mükemmel toplumlar oluşturacağı herkesin malumudur. Tasavvuf ilminin amacının da "Kamil insan" denilen ve " halk içinde Hak için çalışan insanlar" yetiştirmek olduğunu biliyoruz. Hacı Bektaş Veli'nin eserlerine bu açıdan bakıldığında yukarıda da işaret edildiği gibi ferdin manevi ve ahlaki mükemmelleşmesini sağlayacak unsurların ne kadar bol olduğu görülmektedir. Veli'nin eserlerinde edep, korku, perhizgerlik, sabır, haya, cömertlik, ilim, tevazu, marifet, akıl gibi ferdi olan unsurlardan başka haram ve helal, iyiliği emredip kötülüğü men etmek, içki, kumar, fal ve faizden kaçınmak, sadaka vermek gibi içtimai olanlar da vardır. Bu noktadan hareketle Hacı Bektaş Veli'nin Makalat, Besmele Şerhi ve Makalat-ı Gaybiyye ve Kelimat-ı Ayniyye adlı eserleri toplumsal ve ferdi değerler açısından değerlendirilmeye çalışılmıştır.