Şebek Buyruğu Üzerine Değerlendirme

Özet

Bu çalışma, Ortadoğu'da yaşayan Alevi grupları arasında ayırıcı bir özellik olan buyruk konusunu ele almaktadır. Çalışmada ele alınan Buyruk, Musul çevresindeki Şebeklere aittir ve Şebeklerden alınmıştır. Şebek Buyruğunu ilk defa Hamid El-Sarraf isimli Iraklı bir araştırmacı Eş-Şebek isimli eserinde yayınlamıştır. Bu çalışmadaki Buyruk'ta El-Sarraf 'ın eserinde yer alan Buyruk'a dayanmaktadır. İnanç ve aşiret adlandırmasıyla beraber Alevi toplulukları arasında ayırıcı unsur olan Buyruklar, toplulukların kurucuları ile erkan ve usullerinin farklılığının görülmesini kolaylaştırmaktadır. Bu bakımdan da Buyruklar, Ali inancı etrafında şekillenen bu toplulukların erkan farklılıklarının ortaya konmasında önemli kaynaklardandır. Irak'ta Alevi gruplar arasında Ehlihaklar, Kakailer, Kızılbaşlar ve Bektaşiler bulunmaktadır. Bu topluluklar bulundukları coğrafyalarda bu isimlendirmeler dışında aşiret adıyla da anılmaktadır. Bu bakımdan da çoğu zaman inançları ve aşiret adlandırmaları birbirine karışmaktadır. Bu çalışmanın konusu olan Buyruk, Kızılbaş ve Bektaşi topluluklarından Şebeklerle ilişkilidir. Şebek, bir aşiret adıdır ve bağlı bulundukları seyitleri Hacı Bektaş'a bağlıdır. Kendilerini de Bektaşi olarak adlandırmaktadırlar. Sonuç olarak bu çalışma, Irak'ta yaşayan Alevilerden El-Sarraf tarafından temin edilen ve Irak Alevi topluluklarının erkan veya coğrafya farklığını gösteren Buyruğun varlığıdır. Çünkü topluluklar arasındaki farklılığın anlaşılmasındaki konulardan bir tanesi Buyruklardır ve bu nedenle bu çalışma Şebek Buyruğunu ele alıp değerlendird.