Ankara Geleneksel Müzik Kültüründe Dini Simgeler

Özet

Ankara şehri, gerek uzandığı tarihsel derinlik ve gerekse de beslendiği kültürel çeşitlilik açısından önem arzeden bir gelenek üzerine yerleşmiş ve Cumhuriyet Dönemindeki önemini geçmişindeki bu birikim ile pekiştirmiş bir merkezdir. M.Ö. 3000'li yıllardan itibaren zengin bir kentli kültür ile yoğrulmuş olan Ankara'nın nitelik ve nicelik açısından kapsamlı geleneksel müzik kültürü, şehrin geçmişindeki kültür mirasının en önemli göstergeleri arasındadır. Söz konusu zengin kültüre paralel olarak ortaya çıkan değişik dini yapıların hakimiyeti, Ankara'ya ait dini ve dindışı geleneksel müzik örneklerine bu dinlere ait simgelerin girmesini mümkün kılmıştır. Bu durumun Ankara'nın son yüzyıllardaki türkülerine yansıması ise İslam inanışına dair simgelerin, Ankara türkülerinin zengin müzikal ve edebi örgüsünde yaygın bir biçimde yer alması olmuştur. Bu simgelerde İslam'ın değişik dönem ve anlayışlarına, özellikle "Aleviliğe" dair pek çok etki olduğu gibi, İslam öncesi dönemden İslam'a miras olarak aktarılan pek çok olgunun katkısı da görülebilmektedir. Bu simgelerin türkülerde izlenebilmesi, adeta Ankara halkının değişik dönemlerdeki sosyal hayat tercihlerinin de takip edilebilmesi anlamına gelmektedir. Bu çalışmanın amacı son yüzyıllara ait Ankara türkülerinin sözlerindeki dini simgelerin takip edilerek, bu simgelerin toplumsal hayat ile kurduğu bağların incelenmesidir. Bu şekilde Ankara'nın geçmişindeki sosyal hayatın anlaşılıp, geleceğin kurulmasına dair tutarlı bir çıkarımın yapılabilmesine gayret edilmiştir.