The European Union As A Human Rights Issue Of Problems Growing Interest In And Bektashi Alevis In Turkey

Abstract

Günümüzde Avrupa Birliği insan haklarını evrensel bir değer olarak görmekte, sınırları içinde, dışında ve özellikle aday ülkelerle ilişkilerde insan haklarının korunmasına yönelik çabaları teşvik etmektedir. İnsan haklarına saygı ve azınlık haklarının güvence altına alınması, aday ülkelerin AB'ye üye olmaları için yerine getirmek zorunda oldukları Kopenhag Kriterleri içine alınmıştır. Bu kapsamda, AB din özgürlüğüne de büyük önem vermektedir. Çünkü dini eşitlik ve dini özgürlük AB'nin temel ilkeleridir. Bu nedenle AB'ye üye olmak isteyen ülkeler AB standartlarını karşılamak zorundadır. Öte yandan, AB katılım süreci konuyla ilgili olarak yapılacak reformları teşvik etmekte ve böylece Türkiye'de insan haklarının korunmasında önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye, Ekim 2005'ten beri üyelik müzakereleri yapmaktadır. AB, özellikle başta önemli ilerleme gerektiren din özgürlüğü alanı başta olmak üzere yasalarının insan haklarına uyumlu olmasını daha da geliştirilmesi için Türkiye'yi teşvik etmektedir. AB, Alevi ve Bektaşilerin sorunlarıyla, dini özgürlüklerini de aynı kapsamda değerlendirmekte ve konuyu Türkiye'nin üyelik hedefi için bir koşul olarak öne sürmektedir. Bu bağlamda Alevilerin durumunu, Alevi ve Bektaşilerin karşılaştıkları sorunlara ve temel zorluklara atıfta bulunmak suretiyle düzenli olarak gündeme getirmektedir. Durum her yıl Avrupa Komisyonu tarafından değerlendirilmektedir. 1998 yılından beri sunulan Avrupa Komisyonu raporları, özellikle Alevilerin ibadet yerleri (cemevleri), Diyanet İşleri Başkanlığı'nın yapısı ve zorunlu din dersleri gibi devam eden güçlüklerle ilgili pek çok eleştiriler içermektedir.