The Fear of Shipwreck and Humour: Turkish Bektashi and German Minnesanger (Minstrel)

Abstract

Bu makalede, iki mizah ustasının Bektaşi ve Minnesanger'ın deniz yolculukla- rı sırasında yaşadıklarını, başlarından geçen olayları, batma hikayelerini mizahi bir biçimde eserlerinde nasıl dile getirdikleri anlatılmaktadır. Batma korkusu, özellikle Akdeniz'de antik gezi eserlerinde yaygındı; bu eserlerde yolcuları ve denizcileri mağ- dur eden fırtınalar, gemi ve mürettebatını, hazineleri içine alan denizin felaketleri gibi temalar mizahi bir biçimde ele alınmıştır. Mizah, yaşamı sanal olarak hafifleştirip bizi sıkan her şeyi atarak yargımızı ve yaşama bakış açımızı değiştirir. (Moreau, J.,2005) Örnekler, ünlü Türk mizah ustası Bektaşi dervişinin zengin ve eğlenceli, seçilmiş hi- kayeleri arasından diğer örnekler ise haçlı seferine teknesi ile giden ünlü Alman halk ozanı Minnesanger'ın 13. yüzyıldan kalma Manese Külliyatından seçilmiştir. Adı Mannessische Handschrift / Manesse Külliyatı olan bu şiirsel eser, bir Külliyat biçi- minde yazılmıştır ve Heidelberg Üniversitesi Kütüphanesi'nde muhafaza edilmek- tedir. Bu Külliyat el yazması 428 sayfadan oluşur ve 1150-60'tan 1300'e kadar olan döneme ait 140 şairin eserlerini de içerir. Tannhauser'ın şiirleri 266 ve 296. sayfalarda yer almaktadır. Çoğaltanlar tarafından yeni bir okuyucu kitleleri ya da diğer başka gerekliliklerden dolayı Manesse Külliyatı şiirlerinin aslına ne kadar sadık kaldığını tam olarak bilmiyoruz. Filolog Maria Grazia Cammarota'ya göre Manesse Külliyatı, ilgili kitleye göre değişen müziklerle çalınıp söylenen, özetlenen şarkıların, melodile- rin ve Tannhauser Haçlı Şarkısının incelenmesi bakımından yine de, döneminde, en kapsamlı ve en önemli kaynaktır